- 1. Etyka wojenna, często uważana za podzbiór filozofii moralnej i etyki stosowanej, bada zasady i wartości moralne, które rządzą prowadzeniem działań wojennych oraz działaniami jednostek i państw w czasie konfliktu zbrojnego. Ten obszar badań obejmuje kluczowe kwestie, takie jak uzasadnienie wojny (jus ad bellum), etyczne ograniczenia środków i metod prowadzenia wojny (jus in bello) oraz odpowiedzialność za zbrodnie wojenne i okrucieństwa. Kwestie etyczne pojawiają się w odniesieniu do uzasadnienia inicjowania konfliktu, gdzie na pierwszy plan wysuwają się takie pojęcia jak interes narodowy, samoobrona i interwencja humanitarna. Dodatkowo, kwestie proporcjonalności i dyskryminacji odgrywają znaczącą rolę w dyskusji na temat prowadzenia działań wojennych, dyktując, że walczący muszą rozróżniać cele wojskowe od nie-walczących i muszą używać siły proporcjonalnej do uzyskanej przewagi wojskowej. Ewoluujący charakter działań wojennych, w tym rozwój wojny z użyciem dronów i cyberwojny, dodatkowo komplikuje tradycyjne ramy etyczne, wprowadzając nowe wyzwania związane z autonomią, odpowiedzialnością i wpływem na ludność cywilną. W świetle historycznych okrucieństw i współczesnych konfliktów etyka wojenna odgrywa kluczową rolę w kształtowaniu prawa międzynarodowego, postępowania wojskowego i szerszego dyskursu publicznego wokół pokoju i konfliktów, ostatecznie dążąc do zminimalizowania cierpienia i zachowania ludzkiej godności nawet w najtrudniejszych sytuacjach.
Która zasada teorii wojny sprawiedliwej odnosi się do powodów prowadzenia wojny?
A) Jus in bello
B) Jus post bellum
C) Jus ad bellum
D) Realizm
- 2. Do czego odnosi się "jus in bello"?
A) Sprawiedliwość po wojnie
B) Sprawiedliwość przed wojną
C) Sprawiedliwość gospodarcza
D) Sprawiedliwość w prowadzeniu wojny
- 3. Które z poniższych NIE jest uzasadnieniem wojny w teorii wojny sprawiedliwej?
A) Zemsta
B) Samoobrona
C) Interwencja humanitarna
D) Ochrona interesów narodowych
- 4. Zasada proporcjonalności w etyce wojennej odnosi się do czego?
A) Ekonomiczny koszt wojny
B) Równowaga między korzyściami wojskowymi a szkodami dla ludności cywilnej
C) Równa reprezentacja w negocjacjach
D) Odsetek rozmieszczonych oddziałów
- 5. Który filozof jest najbardziej kojarzony ze współczesną teorią wojny sprawiedliwej?
A) Thomas Hobbes
B) Michael Walzer
C) Immanuel Kant
D) Carl von Clausewitz
- 6. Czym jest pojęcie "szkód ubocznych"?
A) Rodzaj strategii wojennej
B) Niezamierzone szkody cywilne podczas operacji wojskowych
C) Koszt sprzętu utraconego w bitwie
D) Bombardowanie celów wojskowych
- 7. Czym jest doktryna "odpowiedzialności za ochronę" (R2P)?
A) Zasada prawna dotycząca zbrodni wojennych
B) Globalne zobowiązanie do zapobiegania ludobójstwu i masowym okrucieństwom
C) Wytyczne dotyczące sankcji gospodarczych
D) Wojskowe ramy interwencji
- 8. Jaką rolę odgrywają prawa międzynarodowe w etyce wojennej?
A) Służą one jako wytyczne do negocjacji politycznych
B) Dyktują strategie ekonomiczne
C) Zapewniają one ramy dla akceptowalnego zachowania podczas działań wojennych
D) Decydują one o wyniku bitew
- 9. Która organizacja zajmuje się zwalczaniem zbrodni wojennych i promowaniem międzynarodowego prawa humanitarnego?
A) NATO
B) Międzynarodowy Trybunał Karny (MTK)
C) Organizacja Narodów Zjednoczonych
D) Światowa Organizacja Zdrowia
- 10. Jakie są wspólne ramy etyczne, które sprzeciwiają się wszelkim formom wojny?
A) Militaryzm
B) Konstruktywizm
C) Realizm
D) Pacyfizm
- 11. Które podejście etyczne ocenia konsekwencje wojny?
A) Etyka deontologiczna
B) Etyka cnót
C) Racjonalizm
D) Konsekwencjonalizm
- 12. Która zasada jest naruszana przez tortury, nawet w czasie wojny?
A) Relatywizm moralny
B) Godność ludzka
C) Wydajność wojskowa
D) Suwerenność państwa
- 13. Który dokument międzynarodowy ma na celu ochronę ofiar wojny?
A) Karta Narodów Zjednoczonych
B) Konwencje genewskie
C) Umowa NATO
D) Konwencje haskie
- 14. Do czego odnosi się "podwójny efekt" w etycznym podejmowaniu decyzji podczas wojny?
A) Koszty operacji wojskowych
B) Ekonomiczne skutki działań wojennych
C) Zasada, zgodnie z którą działania wyrządzające szkodę jako skutek uboczny mogą być dopuszczalne
D) Szkody dla środowiska
- 15. Które ramy etyczne stawiają na pierwszym miejscu moralny obowiązek jednostki?
A) Etyka deontologiczna
B) Utylitaryzm
C) Cynizm
D) Pragmatyzm
- 16. Który filozof jest najbardziej związany z teorią wojny sprawiedliwej?
A) Immanuel Kant
B) Thomas Hobbes
C) Augustyn
D) John Stuart Mill
- 17. Co obejmuje termin "zbrodnia wojenna"?
A) Polityczny sprzeciw w czasie wojny
B) Każdy akt agresji podczas wojny
C) Akty zdrady popełnione przez żołnierzy
D) Poważne naruszenia międzynarodowego prawa humanitarnego
- 18. Która teoria etyczna skupia się na charakterze jednostki?
A) Konsekwencjonalizm
B) Etyka cnót
C) Utylitaryzm
D) Racjonalizm
- 19. Jaki jest dylemat etyczny związany z działaniami wojennymi z użyciem dronów?
A) Wysoki koszt eksploatacji
B) Możliwości szybkiego wdrażania
C) Niska precyzja uderzeń
D) Odległość od pola bitwy zmniejsza moralne zaangażowanie
|