- 1. Etyka wojenna, często uważana za podzbiór filozofii moralnej i etyki stosowanej, bada zasady i wartości moralne, które rządzą prowadzeniem działań wojennych oraz działaniami jednostek i państw w czasie konfliktu zbrojnego. Ten obszar badań obejmuje kluczowe kwestie, takie jak uzasadnienie wojny (jus ad bellum), etyczne ograniczenia środków i metod prowadzenia wojny (jus in bello) oraz odpowiedzialność za zbrodnie wojenne i okrucieństwa. Kwestie etyczne pojawiają się w odniesieniu do uzasadnienia inicjowania konfliktu, gdzie na pierwszy plan wysuwają się takie pojęcia jak interes narodowy, samoobrona i interwencja humanitarna. Dodatkowo, kwestie proporcjonalności i dyskryminacji odgrywają znaczącą rolę w dyskusji na temat prowadzenia działań wojennych, dyktując, że walczący muszą rozróżniać cele wojskowe od nie-walczących i muszą używać siły proporcjonalnej do uzyskanej przewagi wojskowej. Ewoluujący charakter działań wojennych, w tym rozwój wojny z użyciem dronów i cyberwojny, dodatkowo komplikuje tradycyjne ramy etyczne, wprowadzając nowe wyzwania związane z autonomią, odpowiedzialnością i wpływem na ludność cywilną. W świetle historycznych okrucieństw i współczesnych konfliktów etyka wojenna odgrywa kluczową rolę w kształtowaniu prawa międzynarodowego, postępowania wojskowego i szerszego dyskursu publicznego wokół pokoju i konfliktów, ostatecznie dążąc do zminimalizowania cierpienia i zachowania ludzkiej godności nawet w najtrudniejszych sytuacjach.
Która zasada teorii wojny sprawiedliwej odnosi się do powodów prowadzenia wojny?
A) Realizm
B) Jus ad bellum
C) Jus in bello
D) Jus post bellum
- 2. Do czego odnosi się "jus in bello"?
A) Sprawiedliwość przed wojną
B) Sprawiedliwość po wojnie
C) Sprawiedliwość gospodarcza
D) Sprawiedliwość w prowadzeniu wojny
- 3. Które z poniższych NIE jest uzasadnieniem wojny w teorii wojny sprawiedliwej?
A) Interwencja humanitarna
B) Ochrona interesów narodowych
C) Samoobrona
D) Zemsta
- 4. Zasada proporcjonalności w etyce wojennej odnosi się do czego?
A) Równowaga między korzyściami wojskowymi a szkodami dla ludności cywilnej
B) Odsetek rozmieszczonych oddziałów
C) Ekonomiczny koszt wojny
D) Równa reprezentacja w negocjacjach
- 5. Który filozof jest najbardziej kojarzony ze współczesną teorią wojny sprawiedliwej?
A) Immanuel Kant
B) Carl von Clausewitz
C) Michael Walzer
D) Thomas Hobbes
- 6. Czym jest pojęcie "szkód ubocznych"?
A) Koszt sprzętu utraconego w bitwie
B) Bombardowanie celów wojskowych
C) Rodzaj strategii wojennej
D) Niezamierzone szkody cywilne podczas operacji wojskowych
- 7. Czym jest doktryna "odpowiedzialności za ochronę" (R2P)?
A) Globalne zobowiązanie do zapobiegania ludobójstwu i masowym okrucieństwom
B) Wytyczne dotyczące sankcji gospodarczych
C) Wojskowe ramy interwencji
D) Zasada prawna dotycząca zbrodni wojennych
- 8. Jaką rolę odgrywają prawa międzynarodowe w etyce wojennej?
A) Dyktują strategie ekonomiczne
B) Decydują one o wyniku bitew
C) Zapewniają one ramy dla akceptowalnego zachowania podczas działań wojennych
D) Służą one jako wytyczne do negocjacji politycznych
- 9. Która organizacja zajmuje się zwalczaniem zbrodni wojennych i promowaniem międzynarodowego prawa humanitarnego?
A) Międzynarodowy Trybunał Karny (MTK)
B) NATO
C) Światowa Organizacja Zdrowia
D) Organizacja Narodów Zjednoczonych
- 10. Jakie są wspólne ramy etyczne, które sprzeciwiają się wszelkim formom wojny?
A) Pacyfizm
B) Konstruktywizm
C) Militaryzm
D) Realizm
- 11. Które podejście etyczne ocenia konsekwencje wojny?
A) Racjonalizm
B) Etyka cnót
C) Etyka deontologiczna
D) Konsekwencjonalizm
- 12. Która zasada jest naruszana przez tortury, nawet w czasie wojny?
A) Suwerenność państwa
B) Wydajność wojskowa
C) Relatywizm moralny
D) Godność ludzka
- 13. Który dokument międzynarodowy ma na celu ochronę ofiar wojny?
A) Konwencje haskie
B) Umowa NATO
C) Konwencje genewskie
D) Karta Narodów Zjednoczonych
- 14. Do czego odnosi się "podwójny efekt" w etycznym podejmowaniu decyzji podczas wojny?
A) Koszty operacji wojskowych
B) Ekonomiczne skutki działań wojennych
C) Szkody dla środowiska
D) Zasada, zgodnie z którą działania wyrządzające szkodę jako skutek uboczny mogą być dopuszczalne
- 15. Które ramy etyczne stawiają na pierwszym miejscu moralny obowiązek jednostki?
A) Pragmatyzm
B) Utylitaryzm
C) Etyka deontologiczna
D) Cynizm
- 16. Który filozof jest najbardziej związany z teorią wojny sprawiedliwej?
A) John Stuart Mill
B) Immanuel Kant
C) Augustyn
D) Thomas Hobbes
- 17. Co obejmuje termin "zbrodnia wojenna"?
A) Polityczny sprzeciw w czasie wojny
B) Każdy akt agresji podczas wojny
C) Poważne naruszenia międzynarodowego prawa humanitarnego
D) Akty zdrady popełnione przez żołnierzy
- 18. Która teoria etyczna skupia się na charakterze jednostki?
A) Utylitaryzm
B) Racjonalizm
C) Etyka cnót
D) Konsekwencjonalizm
- 19. Jaki jest dylemat etyczny związany z działaniami wojennymi z użyciem dronów?
A) Wysoki koszt eksploatacji
B) Odległość od pola bitwy zmniejsza moralne zaangażowanie
C) Niska precyzja uderzeń
D) Możliwości szybkiego wdrażania
|