- 1. Volkanlar, magma olarak bilinen erimiş kayanın Dünya'nın mantosunun derinliklerinden yüzeye doğru hareket etmesiyle oluşan karmaşık bir süreçle patlar. Bu olay tipik olarak su buharı, karbondioksit ve sülfür dioksit gibi gazların magma henüz yer altındayken içinde çözünmesiyle başlar. Magma yüzeye doğru yükseldikçe basınç azalır ve bu gazların genişlemesine ve çalkalanmış bir soda şişesinin açılmasına benzer şekilde kabarcıklar oluşturmasına izin verir. Basınç, çevredeki kayanın tutamayacağı kadar büyük hale geldiğinde volkanik bir patlama meydana gelir ve patlayıcı gaz, kül ve lav salınımına neden olur. Patlamalar yoğunluk ve biçim açısından büyük farklılıklar gösterebilir; bazı volkanlar hafif lav akıntıları üretirken, diğerleri şiddetli bir şekilde patlayabilir, atmosfere kül bulutları püskürterek hava yolculuğunu ve iklimi etkileyebilir. Magmanın bileşimi, sıcaklığı ve suyun varlığı gibi faktörler patlamanın tarzını etkileyerek her volkanik olayı benzersiz kılar. Volkanların nasıl patladığını anlamak, bilim insanlarının gelecekteki patlamaları tahmin etmelerine yardımcı olmakla kalmaz, aynı zamanda yakındaki topluluklar ve ekosistemler için oluşturdukları tehlikelerin azaltılmasına da yardımcı olur.
Bir volkanın patlamasına öncelikle ne sebep olur?
A) Deprem titreşimleri
B) Magma basıncı birikmesi
C) İnsan faaliyetleri
D) Hava değişiklikleri
- 2. Magma Dünya yüzeyine ulaştığında ne olarak adlandırılır?
A) Lava
B) Çamur
C) Kül
D) Buhar
- 3. Piroklastik akış nedir?
A) Su bazlı bir patlama
B) Bir tür lav
C) Sağlam bir kaya oluşumu
D) Sıcak gaz ve volkanik maddelerden oluşan hızlı hareket eden bir akıntı
- 4. Lavların püskürdüğü yer kabuğundaki açıklık için kullanılan terim nedir?
A) Krater
B) Havalandırma
C) Oda
D) Caldera
- 5. Volkanik patlamalar sırasında genellikle hangi gaz açığa çıkar?
A) Helyum
B) Karbondioksit
C) Azot
D) Oksijen
- 6. Aşağıdakilerden hangisi en patlayıcı volkan türüdür?
A) Kalkan yanardağı
B) Kül konisi
C) Taşkın bazalt
D) Stratovolkan
- 7. En kıvamlı lav türü hangisidir?
A) Rhyolitic
B) Gabroik
C) Bazaltik
D) Andezitik
- 8. Magmanın yüzeye yükselme sürecine ne denir?
A) Magma püskürmesi
B) Magma birikmesi
C) Magma düşüşü
D) Magma yükselişi
- 9. Kül ve gazın patlayıcı şekilde püskürmesiyle karakterize edilen püskürme türü hangisidir?
A) Plinian püskürmesi
B) Vulkanya patlaması
C) Strombolian patlaması
D) Hawaii patlaması
- 10. Çoğu volkanik kayada bulunan birincil mineral nedir?
A) Demir
B) Kalsiyum
C) Silika
D) Magnezyum
- 11. Hangi volkanik özellik lavların bir menfez etrafında birikmesiyle oluşur?
A) Volkanik koni
B) Fissür
C) Caldera
D) Kubbe
- 12. Volkanik sarsıntıları ölçmek için hangi alet kullanılır?
A) Termometre
B) Sismometre
C) Anemometre
D) Barometre
- 13. Bir strombolian patlaması sırasında ne olur?
A) Patlayıcı lav patlamaları
B) Kül bulutu oluşumu
C) Sessiz gaz salınımı
D) Sürekli lav akışı
- 14. Aşağıdakilerden hangisi bir volkanın çökmesi ile oluşabilir?
A) Lav kubbesi
B) Tephra
C) Caldera
D) Fissür
- 15. Sürekli bir lav akışı ile karakterize edilen püskürme türü hangisidir?
A) Vulkanya patlaması
B) Hawaii patlaması
C) Plinian püskürmesi
D) Strombolian patlaması
- 16. Bilim insanları bir volkanik patlamayı nasıl tahmin edebilir?
A) Sıcaklık değişimlerini ölçerek
B) Gazları ve sismik aktiviteyi izleyerek
C) Hava durumu modellerini inceleyerek
D) Hayvan davranışlarını gözlemleyerek
- 17. Volkanik patlamalar sırasında genellikle hangi gaz açığa çıkar?
A) Azot
B) Oksijen
C) Su buharı
D) Helyum
- 18. Hangi yanardağ kalderası ile bilinir?
A) Mauna Loa
B) Fuji Dağı
C) Yellowstone
D) Kilimanjaro
- 19. Hangi süreç Dünya'nın levhalarının birbirine doğru hareket etmesini içerir?
A) Transform hatası
B) Rifting
C) Ayrışma
D) Subdüksiyon
A) Dünya yüzeyinin altındaki erimiş kaya.
B) Dünya yüzeyinin üzerindeki katı kaya.
C) Bir yeraltı su kaynağı.
D) Bir tür gaz.
- 21. Bir patlamadan sonra soğumuş lavdan ne oluşur?
A) Toprak.
B) Metamorfik kaya.
C) Magmatik kaya.
D) Tortul kaya.
|