- 1. Volkanlar, magma olarak bilinen erimiş kayanın Dünya'nın mantosunun derinliklerinden yüzeye doğru hareket etmesiyle oluşan karmaşık bir süreçle patlar. Bu olay tipik olarak su buharı, karbondioksit ve sülfür dioksit gibi gazların magma henüz yer altındayken içinde çözünmesiyle başlar. Magma yüzeye doğru yükseldikçe basınç azalır ve bu gazların genişlemesine ve çalkalanmış bir soda şişesinin açılmasına benzer şekilde kabarcıklar oluşturmasına izin verir. Basınç, çevredeki kayanın tutamayacağı kadar büyük hale geldiğinde volkanik bir patlama meydana gelir ve patlayıcı gaz, kül ve lav salınımına neden olur. Patlamalar yoğunluk ve biçim açısından büyük farklılıklar gösterebilir; bazı volkanlar hafif lav akıntıları üretirken, diğerleri şiddetli bir şekilde patlayabilir, atmosfere kül bulutları püskürterek hava yolculuğunu ve iklimi etkileyebilir. Magmanın bileşimi, sıcaklığı ve suyun varlığı gibi faktörler patlamanın tarzını etkileyerek her volkanik olayı benzersiz kılar. Volkanların nasıl patladığını anlamak, bilim insanlarının gelecekteki patlamaları tahmin etmelerine yardımcı olmakla kalmaz, aynı zamanda yakındaki topluluklar ve ekosistemler için oluşturdukları tehlikelerin azaltılmasına da yardımcı olur.
Bir volkanın patlamasına öncelikle ne sebep olur?
A) Deprem titreşimleri
B) Hava değişiklikleri
C) Magma basıncı birikmesi
D) İnsan faaliyetleri
- 2. Magma Dünya yüzeyine ulaştığında ne olarak adlandırılır?
A) Lava
B) Buhar
C) Kül
D) Çamur
- 3. Piroklastik akış nedir?
A) Bir tür lav
B) Sıcak gaz ve volkanik maddelerden oluşan hızlı hareket eden bir akıntı
C) Su bazlı bir patlama
D) Sağlam bir kaya oluşumu
- 4. Lavların püskürdüğü yer kabuğundaki açıklık için kullanılan terim nedir?
A) Havalandırma
B) Oda
C) Krater
D) Caldera
- 5. Volkanik patlamalar sırasında genellikle hangi gaz açığa çıkar?
A) Azot
B) Oksijen
C) Karbondioksit
D) Helyum
- 6. Aşağıdakilerden hangisi en patlayıcı volkan türüdür?
A) Kül konisi
B) Stratovolkan
C) Kalkan yanardağı
D) Taşkın bazalt
- 7. En kıvamlı lav türü hangisidir?
A) Andezitik
B) Gabroik
C) Rhyolitic
D) Bazaltik
- 8. Magmanın yüzeye yükselme sürecine ne denir?
A) Magma düşüşü
B) Magma birikmesi
C) Magma püskürmesi
D) Magma yükselişi
- 9. Bir patlamadan sonra soğumuş lavdan ne oluşur?
A) Magmatik kaya.
B) Toprak.
C) Tortul kaya.
D) Metamorfik kaya.
- 10. Hangi volkanik özellik lavların bir menfez etrafında birikmesiyle oluşur?
A) Kubbe
B) Fissür
C) Volkanik koni
D) Caldera
- 11. Bilim insanları bir volkanik patlamayı nasıl tahmin edebilir?
A) Sıcaklık değişimlerini ölçerek
B) Hava durumu modellerini inceleyerek
C) Gazları ve sismik aktiviteyi izleyerek
D) Hayvan davranışlarını gözlemleyerek
- 12. Hangi süreç Dünya'nın levhalarının birbirine doğru hareket etmesini içerir?
A) Rifting
B) Transform hatası
C) Subdüksiyon
D) Ayrışma
- 13. Çoğu volkanik kayada bulunan birincil mineral nedir?
A) Silika
B) Magnezyum
C) Kalsiyum
D) Demir
- 14. Aşağıdakilerden hangisi bir volkanın çökmesi ile oluşabilir?
A) Lav kubbesi
B) Caldera
C) Tephra
D) Fissür
- 15. Sürekli bir lav akışı ile karakterize edilen püskürme türü hangisidir?
A) Plinian püskürmesi
B) Vulkanya patlaması
C) Hawaii patlaması
D) Strombolian patlaması
- 16. Bir strombolian patlaması sırasında ne olur?
A) Sürekli lav akışı
B) Kül bulutu oluşumu
C) Patlayıcı lav patlamaları
D) Sessiz gaz salınımı
- 17. Volkanik sarsıntıları ölçmek için hangi alet kullanılır?
A) Termometre
B) Sismometre
C) Barometre
D) Anemometre
- 18. Volkanik patlamalar sırasında genellikle hangi gaz açığa çıkar?
A) Oksijen
B) Su buharı
C) Azot
D) Helyum
- 19. Hangi yanardağ kalderası ile bilinir?
A) Yellowstone
B) Fuji Dağı
C) Kilimanjaro
D) Mauna Loa
- 20. Kül ve gazın patlayıcı şekilde püskürmesiyle karakterize edilen püskürme türü hangisidir?
A) Strombolian patlaması
B) Hawaii patlaması
C) Vulkanya patlaması
D) Plinian püskürmesi
A) Dünya yüzeyinin altındaki erimiş kaya.
B) Bir tür gaz.
C) Bir yeraltı su kaynağı.
D) Dünya yüzeyinin üzerindeki katı kaya.
|