- 1. Topaç fiziği, yüzyıllardır hem bilim insanlarının hem de meraklılarının ilgisini çeken dönme hareketi, açısal momentum ve kararlılığın büyüleyici bir araştırmasıdır. Bir topaç harekete geçirildiğinde, kendi ekseni etrafında dönmeye başlar ve bu dönüş, izole bir sistemde korunan açısal momentum olarak bilinen bir kuvvet yaratır. Topaçların en ilgi çekici yönlerinden biri, jiroskopik stabilite prensipleriyle açıklanan bir olgu olarak, dönerken dik ve sabit kalabilmeleridir. Topacın açısal momentumu, üzerine etki eden yerçekimi kuvvetlerine karşı koyan bir tork oluşturarak eğilmeye direnmesini sağlar. Bu hassas güç dengesi, topacın gerekli açısal momentumu korumak için dönüş hızı yeterli olduğu sürece uzun bir süre boyunca dik kalabileceği anlamına gelir. Buna ek olarak, topaç yavaşlamaya başladığında, presesyonun etkileri devreye girer; bu, dönme ekseninin yönündeki kademeli kaymadır ve dönme hızı kritik bir eşiğin altına düştüğünde topacın sallanmasına ve sonunda düşmesine neden olur. Topaçların arkasındaki fizik sadece klasik mekaniğe ışık tutmakla kalmaz, aynı zamanda basit oyuncaklardan navigasyon ve uzay mühendisliğinde kullanılan gelişmiş jiroskopik aletlere kadar sayısız sistem için geçerli olan korunum yasaları, kararlılık ve presesyon gibi karmaşık kavramların bir gösterimi olarak da hizmet eder.
Dönen bir topaç hızını kaybettiğinde, dengesine ne olur?
A) Tahmin edilemez hale gelir
B) Bu artırır
C) Aynı kalır
D) Bu azalır
- 2. Dönen bir topaç hangi eksen etrafında döner?
A) Dikey ekseni
B) Rastgele eksen
C) Diyagonal eksen
D) Yatay eksen
- 3. Dönen topaçlar bağlamında presesyon nedir?
A) Yönün tersine çevrilmesi
B) Hızdaki artış
C) Kütledeki azalma
D) Dönme eksenindeki değişim
- 4. Tork uygulandığında dönen bir topaca ne olur?
A) Daha hızlı dönecek
B) Yüzecek
C) Hemen duracak
D) Dönüş yönünü değiştirebilir
- 5. Topacın hareketinde sürtünme nasıl bir rol oynar?
A) Hiçbir etkisi yok
B) Zamanla tepeyi yavaşlatır
C) Dönüşü stabilize eder
D) Üst kısmı hızlandırır
- 6. Dönme hızını arttırmanın topaç üzerinde nasıl bir etkisi vardır?
A) Durmasını sağlar
B) Kararlılığı artırır
C) Hiçbir etkisi yok
D) Kararlılığı azaltır
- 7. Aşağıdaki faktörlerden hangisi bir topacın spin süresini öncelikle etkiler?
A) Yüzey ile sürtünme
B) Sadece üst kısım malzemesi
C) Üst kısmın boyutu
D) Üst kısmın rengi
- 8. Dönen bir topaçta, topacın devrilmesine ne sebep olur?
A) Sabit hızlar
B) Dengeli güçler
C) Hız artışı
D) Açısal momentum kaybı
- 9. Dönen bir topacın hareketini öncelikle hangi fiziksel ilke açıklar?
A) Bernoulli prensibi
B) Açısal momentumun korunumu
C) Newton'un birinci yasası
D) Enerjinin korunumu
- 10. Bir tepenin nihai düşüşünün tipik nedeni nedir?
A) Çok fazla spin
B) Sürtünme nedeniyle enerji kaybı
C) Aşırı kilo
D) Rastgele hareket
- 11. Dönen bir topacın hareketine hangi kuvvet karşı koyar?
A) Kaldırma kuvveti
B) Merkezcil kuvvet
C) Sürtünme
D) Manyetik kuvvet
- 12. Kütle dağılımı dönen bir topacı nasıl etkiler?
A) Denge ve stabiliteyi etkiler
B) Sadece hızı etkiler
C) Hiçbir etkisi yok
D) Daha hızlı yavaşlamaya neden olur
- 13. Bir topacın dönüş süresini hangi faktör etkiler?
A) Rüzgar hızı
B) Ağırlık dağılımı
C) Üst renk
D) Sadece üst şekil
- 14. Topaçlar bağlamında tork nedir?
A) Üst kısmın ağırlığı
B) Doğrusal hızın bir ölçüsü
C) Statik sürtünme
D) Dönme ivmesine neden olan bir kuvvet
- 15. Bir topacın dönme eylemsizliğini öncelikle hangi parçası etkiler?
A) Malzemenin rengi
B) Kütle dağılımı
C) Olukların varlığı
D) Yüzey dokusu
|