- 1. Topaç fiziği, yüzyıllardır hem bilim insanlarının hem de meraklılarının ilgisini çeken dönme hareketi, açısal momentum ve kararlılığın büyüleyici bir araştırmasıdır. Bir topaç harekete geçirildiğinde, kendi ekseni etrafında dönmeye başlar ve bu dönüş, izole bir sistemde korunan açısal momentum olarak bilinen bir kuvvet yaratır. Topaçların en ilgi çekici yönlerinden biri, jiroskopik stabilite prensipleriyle açıklanan bir olgu olarak, dönerken dik ve sabit kalabilmeleridir. Topacın açısal momentumu, üzerine etki eden yerçekimi kuvvetlerine karşı koyan bir tork oluşturarak eğilmeye direnmesini sağlar. Bu hassas güç dengesi, topacın gerekli açısal momentumu korumak için dönüş hızı yeterli olduğu sürece uzun bir süre boyunca dik kalabileceği anlamına gelir. Buna ek olarak, topaç yavaşlamaya başladığında, presesyonun etkileri devreye girer; bu, dönme ekseninin yönündeki kademeli kaymadır ve dönme hızı kritik bir eşiğin altına düştüğünde topacın sallanmasına ve sonunda düşmesine neden olur. Topaçların arkasındaki fizik sadece klasik mekaniğe ışık tutmakla kalmaz, aynı zamanda basit oyuncaklardan navigasyon ve uzay mühendisliğinde kullanılan gelişmiş jiroskopik aletlere kadar sayısız sistem için geçerli olan korunum yasaları, kararlılık ve presesyon gibi karmaşık kavramların bir gösterimi olarak da hizmet eder.
Dönen bir topaç hızını kaybettiğinde, dengesine ne olur?
A) Bu artırır
B) Aynı kalır
C) Tahmin edilemez hale gelir
D) Bu azalır
- 2. Dönen bir topaç hangi eksen etrafında döner?
A) Diyagonal eksen
B) Rastgele eksen
C) Dikey ekseni
D) Yatay eksen
- 3. Dönen topaçlar bağlamında presesyon nedir?
A) Hızdaki artış
B) Dönme eksenindeki değişim
C) Kütledeki azalma
D) Yönün tersine çevrilmesi
- 4. Tork uygulandığında dönen bir topaca ne olur?
A) Daha hızlı dönecek
B) Yüzecek
C) Dönüş yönünü değiştirebilir
D) Hemen duracak
- 5. Topacın hareketinde sürtünme nasıl bir rol oynar?
A) Zamanla tepeyi yavaşlatır
B) Hiçbir etkisi yok
C) Üst kısmı hızlandırır
D) Dönüşü stabilize eder
- 6. Dönme hızını arttırmanın topaç üzerinde nasıl bir etkisi vardır?
A) Kararlılığı azaltır
B) Durmasını sağlar
C) Kararlılığı artırır
D) Hiçbir etkisi yok
- 7. Aşağıdaki faktörlerden hangisi bir topacın spin süresini öncelikle etkiler?
A) Üst kısmın rengi
B) Sadece üst kısım malzemesi
C) Yüzey ile sürtünme
D) Üst kısmın boyutu
- 8. Dönen bir topaçta, topacın devrilmesine ne sebep olur?
A) Açısal momentum kaybı
B) Sabit hızlar
C) Hız artışı
D) Dengeli güçler
- 9. Dönen bir topacın hareketini öncelikle hangi fiziksel ilke açıklar?
A) Açısal momentumun korunumu
B) Enerjinin korunumu
C) Bernoulli prensibi
D) Newton'un birinci yasası
- 10. Bir tepenin nihai düşüşünün tipik nedeni nedir?
A) Çok fazla spin
B) Sürtünme nedeniyle enerji kaybı
C) Rastgele hareket
D) Aşırı kilo
- 11. Dönen bir topacın hareketine hangi kuvvet karşı koyar?
A) Manyetik kuvvet
B) Sürtünme
C) Kaldırma kuvveti
D) Merkezcil kuvvet
- 12. Kütle dağılımı dönen bir topacı nasıl etkiler?
A) Denge ve stabiliteyi etkiler
B) Sadece hızı etkiler
C) Hiçbir etkisi yok
D) Daha hızlı yavaşlamaya neden olur
- 13. Bir topacın dönüş süresini hangi faktör etkiler?
A) Rüzgar hızı
B) Üst renk
C) Sadece üst şekil
D) Ağırlık dağılımı
- 14. Topaçlar bağlamında tork nedir?
A) Üst kısmın ağırlığı
B) Dönme ivmesine neden olan bir kuvvet
C) Doğrusal hızın bir ölçüsü
D) Statik sürtünme
- 15. Bir topacın dönme eylemsizliğini öncelikle hangi parçası etkiler?
A) Malzemenin rengi
B) Olukların varlığı
C) Yüzey dokusu
D) Kütle dağılımı
|