- 1. Topaç fiziği, yüzyıllardır hem bilim insanlarının hem de meraklılarının ilgisini çeken dönme hareketi, açısal momentum ve kararlılığın büyüleyici bir araştırmasıdır. Bir topaç harekete geçirildiğinde, kendi ekseni etrafında dönmeye başlar ve bu dönüş, izole bir sistemde korunan açısal momentum olarak bilinen bir kuvvet yaratır. Topaçların en ilgi çekici yönlerinden biri, jiroskopik stabilite prensipleriyle açıklanan bir olgu olarak, dönerken dik ve sabit kalabilmeleridir. Topacın açısal momentumu, üzerine etki eden yerçekimi kuvvetlerine karşı koyan bir tork oluşturarak eğilmeye direnmesini sağlar. Bu hassas güç dengesi, topacın gerekli açısal momentumu korumak için dönüş hızı yeterli olduğu sürece uzun bir süre boyunca dik kalabileceği anlamına gelir. Buna ek olarak, topaç yavaşlamaya başladığında, presesyonun etkileri devreye girer; bu, dönme ekseninin yönündeki kademeli kaymadır ve dönme hızı kritik bir eşiğin altına düştüğünde topacın sallanmasına ve sonunda düşmesine neden olur. Topaçların arkasındaki fizik sadece klasik mekaniğe ışık tutmakla kalmaz, aynı zamanda basit oyuncaklardan navigasyon ve uzay mühendisliğinde kullanılan gelişmiş jiroskopik aletlere kadar sayısız sistem için geçerli olan korunum yasaları, kararlılık ve presesyon gibi karmaşık kavramların bir gösterimi olarak da hizmet eder.
Dönen bir topaç hızını kaybettiğinde, dengesine ne olur?
A) Bu azalır
B) Aynı kalır
C) Bu artırır
D) Tahmin edilemez hale gelir
- 2. Dönen bir topaç hangi eksen etrafında döner?
A) Yatay eksen
B) Dikey ekseni
C) Rastgele eksen
D) Diyagonal eksen
- 3. Dönen topaçlar bağlamında presesyon nedir?
A) Dönme eksenindeki değişim
B) Kütledeki azalma
C) Yönün tersine çevrilmesi
D) Hızdaki artış
- 4. Tork uygulandığında dönen bir topaca ne olur?
A) Yüzecek
B) Daha hızlı dönecek
C) Dönüş yönünü değiştirebilir
D) Hemen duracak
- 5. Topacın hareketinde sürtünme nasıl bir rol oynar?
A) Dönüşü stabilize eder
B) Zamanla tepeyi yavaşlatır
C) Hiçbir etkisi yok
D) Üst kısmı hızlandırır
- 6. Dönme hızını arttırmanın topaç üzerinde nasıl bir etkisi vardır?
A) Durmasını sağlar
B) Hiçbir etkisi yok
C) Kararlılığı artırır
D) Kararlılığı azaltır
- 7. Aşağıdaki faktörlerden hangisi bir topacın spin süresini öncelikle etkiler?
A) Üst kısmın boyutu
B) Yüzey ile sürtünme
C) Üst kısmın rengi
D) Sadece üst kısım malzemesi
- 8. Dönen bir topaçta, topacın devrilmesine ne sebep olur?
A) Hız artışı
B) Dengeli güçler
C) Sabit hızlar
D) Açısal momentum kaybı
- 9. Dönen bir topacın hareketini öncelikle hangi fiziksel ilke açıklar?
A) Newton'un birinci yasası
B) Açısal momentumun korunumu
C) Bernoulli prensibi
D) Enerjinin korunumu
- 10. Bir tepenin nihai düşüşünün tipik nedeni nedir?
A) Aşırı kilo
B) Çok fazla spin
C) Sürtünme nedeniyle enerji kaybı
D) Rastgele hareket
- 11. Dönen bir topacın hareketine hangi kuvvet karşı koyar?
A) Kaldırma kuvveti
B) Manyetik kuvvet
C) Sürtünme
D) Merkezcil kuvvet
- 12. Kütle dağılımı dönen bir topacı nasıl etkiler?
A) Sadece hızı etkiler
B) Denge ve stabiliteyi etkiler
C) Hiçbir etkisi yok
D) Daha hızlı yavaşlamaya neden olur
- 13. Bir topacın dönüş süresini hangi faktör etkiler?
A) Sadece üst şekil
B) Rüzgar hızı
C) Ağırlık dağılımı
D) Üst renk
- 14. Topaçlar bağlamında tork nedir?
A) Üst kısmın ağırlığı
B) Statik sürtünme
C) Dönme ivmesine neden olan bir kuvvet
D) Doğrusal hızın bir ölçüsü
- 15. Bir topacın dönme eylemsizliğini öncelikle hangi parçası etkiler?
A) Yüzey dokusu
B) Malzemenin rengi
C) Olukların varlığı
D) Kütle dağılımı
|