- 1. Volkanlar, magma olarak bilinen erimiş kayanın Dünya'nın mantosunun derinliklerinden yüzeye doğru hareket etmesiyle oluşan karmaşık bir süreçle patlar. Bu olay tipik olarak su buharı, karbondioksit ve sülfür dioksit gibi gazların magma henüz yer altındayken içinde çözünmesiyle başlar. Magma yüzeye doğru yükseldikçe basınç azalır ve bu gazların genişlemesine ve çalkalanmış bir soda şişesinin açılmasına benzer şekilde kabarcıklar oluşturmasına izin verir. Basınç, çevredeki kayanın tutamayacağı kadar büyük hale geldiğinde volkanik bir patlama meydana gelir ve patlayıcı gaz, kül ve lav salınımına neden olur. Patlamalar yoğunluk ve biçim açısından büyük farklılıklar gösterebilir; bazı volkanlar hafif lav akıntıları üretirken, diğerleri şiddetli bir şekilde patlayabilir, atmosfere kül bulutları püskürterek hava yolculuğunu ve iklimi etkileyebilir. Magmanın bileşimi, sıcaklığı ve suyun varlığı gibi faktörler patlamanın tarzını etkileyerek her volkanik olayı benzersiz kılar. Volkanların nasıl patladığını anlamak, bilim insanlarının gelecekteki patlamaları tahmin etmelerine yardımcı olmakla kalmaz, aynı zamanda yakındaki topluluklar ve ekosistemler için oluşturdukları tehlikelerin azaltılmasına da yardımcı olur.
Bir volkanın patlamasına öncelikle ne sebep olur?
A) Hava değişiklikleri
B) Deprem titreşimleri
C) İnsan faaliyetleri
D) Magma basıncı birikmesi
- 2. Magma Dünya yüzeyine ulaştığında ne olarak adlandırılır?
A) Çamur
B) Lava
C) Kül
D) Buhar
- 3. Piroklastik akış nedir?
A) Bir tür lav
B) Sağlam bir kaya oluşumu
C) Su bazlı bir patlama
D) Sıcak gaz ve volkanik maddelerden oluşan hızlı hareket eden bir akıntı
- 4. Lavların püskürdüğü yer kabuğundaki açıklık için kullanılan terim nedir?
A) Caldera
B) Krater
C) Havalandırma
D) Oda
- 5. Volkanik patlamalar sırasında genellikle hangi gaz açığa çıkar?
A) Helyum
B) Azot
C) Oksijen
D) Karbondioksit
- 6. Aşağıdakilerden hangisi en patlayıcı volkan türüdür?
A) Taşkın bazalt
B) Stratovolkan
C) Kalkan yanardağı
D) Kül konisi
- 7. En kıvamlı lav türü hangisidir?
A) Bazaltik
B) Gabroik
C) Rhyolitic
D) Andezitik
- 8. Magmanın yüzeye yükselme sürecine ne denir?
A) Magma püskürmesi
B) Magma birikmesi
C) Magma yükselişi
D) Magma düşüşü
- 9. Kül ve gazın patlayıcı şekilde püskürmesiyle karakterize edilen püskürme türü hangisidir?
A) Hawaii patlaması
B) Strombolian patlaması
C) Plinian püskürmesi
D) Vulkanya patlaması
- 10. Çoğu volkanik kayada bulunan birincil mineral nedir?
A) Magnezyum
B) Kalsiyum
C) Demir
D) Silika
- 11. Hangi volkanik özellik lavların bir menfez etrafında birikmesiyle oluşur?
A) Kubbe
B) Caldera
C) Fissür
D) Volkanik koni
- 12. Volkanik sarsıntıları ölçmek için hangi alet kullanılır?
A) Anemometre
B) Barometre
C) Sismometre
D) Termometre
- 13. Bir strombolian patlaması sırasında ne olur?
A) Sessiz gaz salınımı
B) Kül bulutu oluşumu
C) Patlayıcı lav patlamaları
D) Sürekli lav akışı
- 14. Aşağıdakilerden hangisi bir volkanın çökmesi ile oluşabilir?
A) Caldera
B) Tephra
C) Fissür
D) Lav kubbesi
- 15. Sürekli bir lav akışı ile karakterize edilen püskürme türü hangisidir?
A) Strombolian patlaması
B) Hawaii patlaması
C) Plinian püskürmesi
D) Vulkanya patlaması
- 16. Bilim insanları bir volkanik patlamayı nasıl tahmin edebilir?
A) Hayvan davranışlarını gözlemleyerek
B) Sıcaklık değişimlerini ölçerek
C) Hava durumu modellerini inceleyerek
D) Gazları ve sismik aktiviteyi izleyerek
- 17. Volkanik patlamalar sırasında genellikle hangi gaz açığa çıkar?
A) Azot
B) Helyum
C) Su buharı
D) Oksijen
- 18. Hangi yanardağ kalderası ile bilinir?
A) Kilimanjaro
B) Mauna Loa
C) Fuji Dağı
D) Yellowstone
- 19. Hangi süreç Dünya'nın levhalarının birbirine doğru hareket etmesini içerir?
A) Ayrışma
B) Subdüksiyon
C) Transform hatası
D) Rifting
A) Dünya yüzeyinin altındaki erimiş kaya.
B) Dünya yüzeyinin üzerindeki katı kaya.
C) Bir yeraltı su kaynağı.
D) Bir tür gaz.
- 21. Bir patlamadan sonra soğumuş lavdan ne oluşur?
A) Metamorfik kaya.
B) Toprak.
C) Magmatik kaya.
D) Tortul kaya.
|