Oğuz Türkçesinin Anadolu’daki İlk Ürünleri (XIII. - XIV. yy.)
Katkıları bulunanlar:
Guran
- 1. 13. ve 14. yüzyıllarda gelişmeye başlayan Oğuz
Türkçesi yazı dili ile dinî-tasavvufi olduğu kadar din dışı
konularda da ürünler verilmeye başlanmıştır. Anadolu
sahasında din dışı konularda şiir yazan ilk Divan Edebiyatı sanatçısıdır. Alaaddin Keykubat adına 20.000 beyitlik “Selçuklu Şehnâmesi” yazdığı bilinen sanatçının bu eseri günümüze ulaşmamıştır. Divan Edebiyatı’nın ilk sanatçısı kabul edilir.
Bu parçada edebî kişiliği ile ilgili bilgiler verilen sanatçımız
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Kadı Burhaneddin
B) Yunus Emre
C) Hoca Dehhani
D) Mevlana
E) Seyyid Nesimi
- 2. Aşağıdakilerden hangisi Oğuz Türkçesinin Anadolu’daki ilk ürünlerinde görülen temalardan
değildir?
A) Sevgi ve hoşgörü
B) Çatışma ruhu
C) İlahi aşk
D) Beşeri aşk
E) Ahlaki Değerler
- 3. Aşkın âşıklar öldürür
Aşk denizine daldırır
Tecelli ile doldurur
Bana seni gerek seni
Bu şiirle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) İlahi aşk temalı bir şiirdir.
B) Dili süslü ve sanatlıdır.
C) 8’li hece ölçüsü kullanılmıştır.
D) Uyak düzeni aaax şeklindedir.
E) Kafiye ve rediften yararlanılmıştır.
- 4. Aşağıdakilerden hangisi Mevlana ile ilgili olarak söylenemez?
A) Arapça, Farsça ve Rumca da bilen sanatçı devrin edebiyat dili Arapça olduğundan şiirlerini Arapça yazmıştır.
B) Tasavvuf düşüncesini ilahî aşkla birleştirip şiir sanatıyla ölümsüz hâle getirmiştir.
C) Türk ve dünya edebiyatının önde gelen sanatçılarındandır.
D) Din, dil, ırk ve mezhep farkı gözetmeksizin bütün insanlığa seslenmiş, insanı insan olduğu için sevmiştir
E) Tasavvuf düşüncesini hikâyeler yardımıyla anlatmaya çalışmıştır.
- 5. Dinî temellere bağlı Halk Edebiyatı nazım şekillerinden ilahilerin Alevi-Bektaşî aşıklarınca yazılanlarına denir. Konusu genellikle tasavvuftaki vahdet-i vücud, AleviBektaşî ilkeleri, tarikat kurallarıyla ilgilidir. Dili sade bir
Türkçe olan bu nazım biçimi, biçim olarak koşmaya benzer.
Parçada özellikleri verilen nazım biçimi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Nutuk
B) Tuyuğ
C) Şathiye
D) Nefes
E) Devriye
- 6. Hâsılım yoh ser-i kûyunda belâdan gayrı
Garazım yoh reh-i aşkında fenâdan gayrı
Ney-i bezm-i gamem ey âh ne bulsan yele ver
Oda yanmış kuru cismimde hevâdan gayrı
II.
Gökyüzünde İsa ile
Tur dağında Musa ile
Elindeki âsâ ile
Çağırayım Mevlâm seni
Numaralanmış dizelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi
söylenemez?
A) Her iki şiirde de ahenk unsurları bulunmaktadır.
B) I. şiir gazel, II. şiir ilahiden alınmıştır.
C) İlahinin dili sade, gazelinki ağır ve süslüdür.
D) I. şiirde uyak düzeni aa, ba, … II. şiirde ise aaab’dir
E) Her iki şiir de sözlü dönem ürünleridir.
- 7. 12-14. yüzyıl Anadolu Oğuz Türkçesinin bütün dil özelliklerini yansıtmasının yanında içinde yer alan sosyal, tarihî unsurlar bakımından da eşsiz bir eserdir. Oluştuğu dönemle ilgili aile yapısı, yönetim anlayışı, gelenek ve
töreler, inançlar gibi zihniyet unsurları açısından da son
derece zengin malzemeler barındırmaktadır.
Bu paragrafta tanıtılan eser aşağıdakilerden hangisidir?
A) Cemşîd ü Hurşîd
B) Battalnâme
C) Köroğlu Destanı
D) Dede Korkut Hikâyeleri
E) Danişmendnâme
- 8. Aşağıdakilerden hangisi Dede Korkut Hikâyeleri’nde yer almaz?
A) Kanlı Koca Oğlu Kanturalı Hikâyesi
B) Duha Koca Oğlu Deli Dumrul Hikâyesi
C) Köroğlu Ruşen Ali’nin Halk Hikâyesi
D) Kazılık Koca Oğlu Yegenek Hikâyesi
E) Dirse Han Oğlu Boğaç Han Hikâyesi
- 9. • Mantıku’t-Tayr
• Kutadgu Bilig
Aşağıdakilerden hangisi bu iki eserin ortak özellikleri arasında değildir?
A) Alegorik (sembolik) eserlerdir.
B) İlk Türk-İslam eserlerindendir.
C) Tasavvuf öğretisini işlemişlerdir.
D) Öğretici metinlerdir.
E) Mesnevi tarzıyla yazılmışlardır.
- 10. “... Andan Âmine Hâtûn eydür: “Bana oğlan doğmak hâleti hâsıl oldı. Susadım. Su diledüm. Bir cevherden ıbrık birle bana su sundılar.” dir. “Kardan ak, şekerden
şirin. Aldum, içdüm.” dir. “Andan sonra bir ak kuş kanadı birle arhamı sığadı.” dir. “Ol dem içinde Resûl-i Rabbü’l-Âlemîn vucûda geldi.” didi. Âmine Hâtûn eydür:
“Gözümden perde götürildi. Gördüm Mekke şehrini nûr
içinde gark olmış. Hava yüzini ferişteler tutmış. Ben aklumı dirdüm…’’
Bu bölüm 13-14. yy.da oluşturulan metinlerin hangisinden alınmıştır?
A) Müntehâb-ı Şifa
B) Kitab-ı Siyer-i Nebi
C) Fütüvvetname
D) Mantıku’t Tayr
E) Danişmendname
|
Bu testleri alan öğrenciler ayrıca şunları da aldılar: :