Oğuz Türkçesinin Anadolu’daki İlk Ürünleri (XIII. - XIV. yy.)
Katkıları bulunanlar:
Guran
- 1. 13. ve 14. yüzyıllarda gelişmeye başlayan Oğuz
Türkçesi yazı dili ile dinî-tasavvufi olduğu kadar din dışı
konularda da ürünler verilmeye başlanmıştır. Anadolu
sahasında din dışı konularda şiir yazan ilk Divan Edebiyatı sanatçısıdır. Alaaddin Keykubat adına 20.000 beyitlik “Selçuklu Şehnâmesi” yazdığı bilinen sanatçının bu eseri günümüze ulaşmamıştır. Divan Edebiyatı’nın ilk sanatçısı kabul edilir.
Bu parçada edebî kişiliği ile ilgili bilgiler verilen sanatçımız
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Mevlana
B) Kadı Burhaneddin
C) Hoca Dehhani
D) Seyyid Nesimi
E) Yunus Emre
- 2. Aşağıdakilerden hangisi Oğuz Türkçesinin Anadolu’daki ilk ürünlerinde görülen temalardan
değildir?
A) Beşeri aşk
B) İlahi aşk
C) Sevgi ve hoşgörü
D) Çatışma ruhu
E) Ahlaki Değerler
- 3. Aşkın âşıklar öldürür
Aşk denizine daldırır
Tecelli ile doldurur
Bana seni gerek seni
Bu şiirle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Dili süslü ve sanatlıdır.
B) Uyak düzeni aaax şeklindedir.
C) Kafiye ve rediften yararlanılmıştır.
D) İlahi aşk temalı bir şiirdir.
E) 8’li hece ölçüsü kullanılmıştır.
- 4. Aşağıdakilerden hangisi Mevlana ile ilgili olarak söylenemez?
A) Din, dil, ırk ve mezhep farkı gözetmeksizin bütün insanlığa seslenmiş, insanı insan olduğu için sevmiştir
B) Türk ve dünya edebiyatının önde gelen sanatçılarındandır.
C) Tasavvuf düşüncesini hikâyeler yardımıyla anlatmaya çalışmıştır.
D) Tasavvuf düşüncesini ilahî aşkla birleştirip şiir sanatıyla ölümsüz hâle getirmiştir.
E) Arapça, Farsça ve Rumca da bilen sanatçı devrin edebiyat dili Arapça olduğundan şiirlerini Arapça yazmıştır.
- 5. Dinî temellere bağlı Halk Edebiyatı nazım şekillerinden ilahilerin Alevi-Bektaşî aşıklarınca yazılanlarına denir. Konusu genellikle tasavvuftaki vahdet-i vücud, AleviBektaşî ilkeleri, tarikat kurallarıyla ilgilidir. Dili sade bir
Türkçe olan bu nazım biçimi, biçim olarak koşmaya benzer.
Parçada özellikleri verilen nazım biçimi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Devriye
B) Nutuk
C) Şathiye
D) Tuyuğ
E) Nefes
- 6. Hâsılım yoh ser-i kûyunda belâdan gayrı
Garazım yoh reh-i aşkında fenâdan gayrı
Ney-i bezm-i gamem ey âh ne bulsan yele ver
Oda yanmış kuru cismimde hevâdan gayrı
II.
Gökyüzünde İsa ile
Tur dağında Musa ile
Elindeki âsâ ile
Çağırayım Mevlâm seni
Numaralanmış dizelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi
söylenemez?
A) Her iki şiir de sözlü dönem ürünleridir.
B) İlahinin dili sade, gazelinki ağır ve süslüdür.
C) I. şiirde uyak düzeni aa, ba, … II. şiirde ise aaab’dir
D) Her iki şiirde de ahenk unsurları bulunmaktadır.
E) I. şiir gazel, II. şiir ilahiden alınmıştır.
- 7. 12-14. yüzyıl Anadolu Oğuz Türkçesinin bütün dil özelliklerini yansıtmasının yanında içinde yer alan sosyal, tarihî unsurlar bakımından da eşsiz bir eserdir. Oluştuğu dönemle ilgili aile yapısı, yönetim anlayışı, gelenek ve
töreler, inançlar gibi zihniyet unsurları açısından da son
derece zengin malzemeler barındırmaktadır.
Bu paragrafta tanıtılan eser aşağıdakilerden hangisidir?
A) Cemşîd ü Hurşîd
B) Danişmendnâme
C) Battalnâme
D) Dede Korkut Hikâyeleri
E) Köroğlu Destanı
- 8. Aşağıdakilerden hangisi Dede Korkut Hikâyeleri’nde yer almaz?
A) Köroğlu Ruşen Ali’nin Halk Hikâyesi
B) Dirse Han Oğlu Boğaç Han Hikâyesi
C) Kanlı Koca Oğlu Kanturalı Hikâyesi
D) Kazılık Koca Oğlu Yegenek Hikâyesi
E) Duha Koca Oğlu Deli Dumrul Hikâyesi
- 9. • Mantıku’t-Tayr
• Kutadgu Bilig
Aşağıdakilerden hangisi bu iki eserin ortak özellikleri arasında değildir?
A) Alegorik (sembolik) eserlerdir.
B) Öğretici metinlerdir.
C) İlk Türk-İslam eserlerindendir.
D) Mesnevi tarzıyla yazılmışlardır.
E) Tasavvuf öğretisini işlemişlerdir.
- 10. “... Andan Âmine Hâtûn eydür: “Bana oğlan doğmak hâleti hâsıl oldı. Susadım. Su diledüm. Bir cevherden ıbrık birle bana su sundılar.” dir. “Kardan ak, şekerden
şirin. Aldum, içdüm.” dir. “Andan sonra bir ak kuş kanadı birle arhamı sığadı.” dir. “Ol dem içinde Resûl-i Rabbü’l-Âlemîn vucûda geldi.” didi. Âmine Hâtûn eydür:
“Gözümden perde götürildi. Gördüm Mekke şehrini nûr
içinde gark olmış. Hava yüzini ferişteler tutmış. Ben aklumı dirdüm…’’
Bu bölüm 13-14. yy.da oluşturulan metinlerin hangisinden alınmıştır?
A) Mantıku’t Tayr
B) Müntehâb-ı Şifa
C) Danişmendname
D) Fütüvvetname
E) Kitab-ı Siyer-i Nebi
|
Bu testleri alan öğrenciler ayrıca şunları da aldılar: :