Oğuz Türkçesinin Anadolu’daki İlk Ürünleri (XIII. - XIV. yy.)
Katkıları bulunanlar::
Guran
- 1. 13. ve 14. yüzyıllarda gelişmeye başlayan Oğuz Türkçesi yazı dili ile dinî-tasavvufi olduğu kadar din dışı konularda da ürünler verilmeye başlanmıştır. Anadolu sahasında din dışı konularda şiir yazan ilk Divan Edebiyatı sanatçısıdır. Alaaddin Keykubat adına 20.000 beyitlik “Selçuklu Şehnâmesi” yazdığı bilinen sanatçının bu eseri günümüze ulaşmamıştır. Divan Edebiyatı’nın ilk sanatçısı kabul edilir. Bu parçada edebî kişiliği ile ilgili bilgiler verilen sanatçımız aşağıdakilerden hangisidir?
A) Kadı Burhaneddin
B) Yunus Emre
C) Mevlana
D) Seyyid Nesimi
E) Hoca Dehhani
- 2. Aşağıdakilerden hangisi Oğuz Türkçesinin Anadolu’daki ilk ürünlerinde görülen temalardan değildir?
A) İlahi aşk
B) Sevgi ve hoşgörü
C) Çatışma ruhu
D) Ahlaki Değerler
E) Beşeri aşk
- 3. Aşkın âşıklar öldürür Aşk denizine daldırır Tecelli ile doldurur Bana seni gerek seni Bu şiirle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Kafiye ve rediften yararlanılmıştır.
B) Dili süslü ve sanatlıdır.
C) İlahi aşk temalı bir şiirdir.
D) Uyak düzeni aaax şeklindedir.
E) 8’li hece ölçüsü kullanılmıştır.
- 4. Aşağıdakilerden hangisi Mevlana ile ilgili olarak söylenemez?
A) Tasavvuf düşüncesini ilahî aşkla birleştirip şiir sanatıyla ölümsüz hâle getirmiştir.
B) Arapça, Farsça ve Rumca da bilen sanatçı devrin edebiyat dili Arapça olduğundan şiirlerini Arapça yazmıştır.
C) Tasavvuf düşüncesini hikâyeler yardımıyla anlatmaya çalışmıştır.
D) Din, dil, ırk ve mezhep farkı gözetmeksizin bütün insanlığa seslenmiş, insanı insan olduğu için sevmiştir
E) Türk ve dünya edebiyatının önde gelen sanatçılarındandır.
- 5. Dinî temellere bağlı Halk Edebiyatı nazım şekillerinden ilahilerin Alevi-Bektaşî aşıklarınca yazılanlarına denir. Konusu genellikle tasavvuftaki vahdet-i vücud, AleviBektaşî ilkeleri, tarikat kurallarıyla ilgilidir. Dili sade bir Türkçe olan bu nazım biçimi, biçim olarak koşmaya benzer. Parçada özellikleri verilen nazım biçimi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Şathiye
B) Nutuk
C) Tuyuğ
D) Nefes
E) Devriye
- 6. Hâsılım yoh ser-i kûyunda belâdan gayrı Garazım yoh reh-i aşkında fenâdan gayrı Ney-i bezm-i gamem ey âh ne bulsan yele ver Oda yanmış kuru cismimde hevâdan gayrı II. Gökyüzünde İsa ile Tur dağında Musa ile Elindeki âsâ ile Çağırayım Mevlâm seni Numaralanmış dizelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) İlahinin dili sade, gazelinki ağır ve süslüdür.
B) Her iki şiirde de ahenk unsurları bulunmaktadır.
C) Her iki şiir de sözlü dönem ürünleridir.
D) I. şiirde uyak düzeni aa, ba, … II. şiirde ise aaab’dir
E) I. şiir gazel, II. şiir ilahiden alınmıştır.
- 7. 12-14. yüzyıl Anadolu Oğuz Türkçesinin bütün dil özelliklerini yansıtmasının yanında içinde yer alan sosyal, tarihî unsurlar bakımından da eşsiz bir eserdir. Oluştuğu dönemle ilgili aile yapısı, yönetim anlayışı, gelenek ve töreler, inançlar gibi zihniyet unsurları açısından da son derece zengin malzemeler barındırmaktadır. Bu paragrafta tanıtılan eser aşağıdakilerden hangisidir?
A) Danişmendnâme
B) Cemşîd ü Hurşîd
C) Battalnâme
D) Dede Korkut Hikâyeleri
E) Köroğlu Destanı
- 8. Aşağıdakilerden hangisi Dede Korkut Hikâyeleri’nde yer almaz?
A) Kazılık Koca Oğlu Yegenek Hikâyesi
B) Dirse Han Oğlu Boğaç Han Hikâyesi
C) Kanlı Koca Oğlu Kanturalı Hikâyesi
D) Köroğlu Ruşen Ali’nin Halk Hikâyesi
E) Duha Koca Oğlu Deli Dumrul Hikâyesi
- 9. • Mantıku’t-Tayr • Kutadgu Bilig Aşağıdakilerden hangisi bu iki eserin ortak özellikleri arasında değildir?
A) Alegorik (sembolik) eserlerdir.
B) Tasavvuf öğretisini işlemişlerdir.
C) İlk Türk-İslam eserlerindendir.
D) Öğretici metinlerdir.
E) Mesnevi tarzıyla yazılmışlardır.
- 10. “... Andan Âmine Hâtûn eydür: “Bana oğlan doğmak hâleti hâsıl oldı. Susadım. Su diledüm. Bir cevherden ıbrık birle bana su sundılar.” dir. “Kardan ak, şekerden şirin. Aldum, içdüm.” dir. “Andan sonra bir ak kuş kanadı birle arhamı sığadı.” dir. “Ol dem içinde Resûl-i Rabbü’l-Âlemîn vucûda geldi.” didi. Âmine Hâtûn eydür: “Gözümden perde götürildi. Gördüm Mekke şehrini nûr içinde gark olmış. Hava yüzini ferişteler tutmış. Ben aklumı dirdüm…’’ Bu bölüm 13-14. yy.da oluşturulan metinlerin hangisinden alınmıştır?
A) Kitab-ı Siyer-i Nebi
B) Danişmendname
C) Müntehâb-ı Şifa
D) Fütüvvetname
E) Mantıku’t Tayr
|
Bu testleri alan öğrenciler ayrıca şunları da aldılar: :