- 1. Topaç fiziği, yüzyıllardır hem bilim insanlarının hem de meraklılarının ilgisini çeken dönme hareketi, açısal momentum ve kararlılığın büyüleyici bir araştırmasıdır. Bir topaç harekete geçirildiğinde, kendi ekseni etrafında dönmeye başlar ve bu dönüş, izole bir sistemde korunan açısal momentum olarak bilinen bir kuvvet yaratır. Topaçların en ilgi çekici yönlerinden biri, jiroskopik stabilite prensipleriyle açıklanan bir olgu olarak, dönerken dik ve sabit kalabilmeleridir. Topacın açısal momentumu, üzerine etki eden yerçekimi kuvvetlerine karşı koyan bir tork oluşturarak eğilmeye direnmesini sağlar. Bu hassas güç dengesi, topacın gerekli açısal momentumu korumak için dönüş hızı yeterli olduğu sürece uzun bir süre boyunca dik kalabileceği anlamına gelir. Buna ek olarak, topaç yavaşlamaya başladığında, presesyonun etkileri devreye girer; bu, dönme ekseninin yönündeki kademeli kaymadır ve dönme hızı kritik bir eşiğin altına düştüğünde topacın sallanmasına ve sonunda düşmesine neden olur. Topaçların arkasındaki fizik sadece klasik mekaniğe ışık tutmakla kalmaz, aynı zamanda basit oyuncaklardan navigasyon ve uzay mühendisliğinde kullanılan gelişmiş jiroskopik aletlere kadar sayısız sistem için geçerli olan korunum yasaları, kararlılık ve presesyon gibi karmaşık kavramların bir gösterimi olarak da hizmet eder.
Dönen bir topaç hızını kaybettiğinde, dengesine ne olur?
A) Bu azalır
B) Bu artırır
C) Tahmin edilemez hale gelir
D) Aynı kalır
- 2. Dönen bir topaç hangi eksen etrafında döner?
A) Rastgele eksen
B) Diyagonal eksen
C) Yatay eksen
D) Dikey ekseni
- 3. Dönen topaçlar bağlamında presesyon nedir?
A) Kütledeki azalma
B) Dönme eksenindeki değişim
C) Hızdaki artış
D) Yönün tersine çevrilmesi
- 4. Tork uygulandığında dönen bir topaca ne olur?
A) Hemen duracak
B) Dönüş yönünü değiştirebilir
C) Yüzecek
D) Daha hızlı dönecek
- 5. Topacın hareketinde sürtünme nasıl bir rol oynar?
A) Hiçbir etkisi yok
B) Üst kısmı hızlandırır
C) Dönüşü stabilize eder
D) Zamanla tepeyi yavaşlatır
- 6. Dönme hızını arttırmanın topaç üzerinde nasıl bir etkisi vardır?
A) Kararlılığı artırır
B) Kararlılığı azaltır
C) Hiçbir etkisi yok
D) Durmasını sağlar
- 7. Aşağıdaki faktörlerden hangisi bir topacın spin süresini öncelikle etkiler?
A) Üst kısmın rengi
B) Yüzey ile sürtünme
C) Üst kısmın boyutu
D) Sadece üst kısım malzemesi
- 8. Dönen bir topaçta, topacın devrilmesine ne sebep olur?
A) Dengeli güçler
B) Sabit hızlar
C) Açısal momentum kaybı
D) Hız artışı
- 9. Dönen bir topacın hareketini öncelikle hangi fiziksel ilke açıklar?
A) Newton'un birinci yasası
B) Enerjinin korunumu
C) Bernoulli prensibi
D) Açısal momentumun korunumu
- 10. Bir tepenin nihai düşüşünün tipik nedeni nedir?
A) Sürtünme nedeniyle enerji kaybı
B) Rastgele hareket
C) Çok fazla spin
D) Aşırı kilo
- 11. Dönen bir topacın hareketine hangi kuvvet karşı koyar?
A) Manyetik kuvvet
B) Kaldırma kuvveti
C) Sürtünme
D) Merkezcil kuvvet
- 12. Kütle dağılımı dönen bir topacı nasıl etkiler?
A) Hiçbir etkisi yok
B) Daha hızlı yavaşlamaya neden olur
C) Sadece hızı etkiler
D) Denge ve stabiliteyi etkiler
- 13. Bir topacın dönüş süresini hangi faktör etkiler?
A) Ağırlık dağılımı
B) Rüzgar hızı
C) Üst renk
D) Sadece üst şekil
- 14. Topaçlar bağlamında tork nedir?
A) Doğrusal hızın bir ölçüsü
B) Statik sürtünme
C) Dönme ivmesine neden olan bir kuvvet
D) Üst kısmın ağırlığı
- 15. Bir topacın dönme eylemsizliğini öncelikle hangi parçası etkiler?
A) Kütle dağılımı
B) Olukların varlığı
C) Malzemenin rengi
D) Yüzey dokusu
|